معرفی انواع توزیع لینوکس
و بررسی ویژگیهای آنها
این مقاله بخشی از کتاب لینوکس ما بوده و شما برای مطالعه کامل آن میتوانید به بخش محصولات مراجعه فرمایید.
زمان مطالعه: 5 دقیقه
انواع توزیع لینوکس وجود داشته که هر یک برای کاربری خاصی طراحی و توسعه پیدا کرده که ما در این مقاله با جزئیات در مورد آنها صحبت میکنیم. در مقالات قبلی لایههای اصلی مورد نیاز (سختافزار، کرنل و یکسری ابزارهای کاربردی مانند ابزارهای GNU، محیط گرافیکی، شل و غیره) یک سیستم لینوکس را بررسی کردیم. اما ممکن است از خود بپرسید که چگونه میخواهید همه آنها را برای ایجاد یک سیستم لینوکس در کنار هم قرار دهید؛ خوشبختانه افرادی این کار را انجام دادهاند.
نکته) به یک پکیج کامل از سیستم لینوکس توزیع گفته میشود. همچنین بیشتر توزیعها برای یک گروه کاربری خاص (مانند کاربران تجاری، کاربران علاقهمند به مالتی مدیا، توسعه دهندگان نرم افزار یا کاربران خانگی) اختصاصی شدهاند.
نکته) انتخاب بین نسخه سرور، دسکتاپ یا امبدد یکی از تصمیمات اصلی در انتخاب انواع توزیع لینوکس است. توزیعهایی مانند CentOS، Debian و Ubuntu دارای نسخههای سرور و هم دسکتاپ هستند. نسخههای سرور را میتوان به راحتی برای یک برنامه یا سرویس خاص شخصیسازی (یعنی تنها به پکیجهای نرمافزاری مورد نیاز آن سرویس محدود شود. به عنوان مثال شبکه، ایمیل، HTTP، FTP، SSH و غیره) کرد.
نکته) بعضی از توزیعهای لینوکس مانند Pop!_OS و Deepin به طور خاص برای استفاده در دسکتاپ طراحی شدهاند. همچنین توزیعهای مختلفی مانند OS Raspberry Pi (قبلا آن را Raspbian نامگذاری میکردند و میتنی بر توزیع Debian است) و OpenWRT برای سیستمهای امبدد طراحی شدهاند تا دستگاههای کوچک (small-form factor devices) با منابع سختافزاری محدود را مدیریت کنند. علاوه بر این توزیعهای لینوکس دیگری مانند Qubes OS، Kali Linux، Whonix، Tails و Parrot Security OS وجود دارند که در امنیت و جداسازی برنامهها بسیار تخصصی هستند. همچنین برخی از این توزیعها برای آزمایش نفوذ و تحقیقات امنیتی توسعه یافتهاند.
نکته) شرکتهای مختلف توزیعهای متعدد و با ویژگیهای مختلفی را عرضه کردهاند. همچنین شما میتوانید با توزیعهای بیشتری در این سایت اشنا شوید.
انواع توزیع لینوکس را میتوان به دو گروه توزیعهای اصلی و تخصصی تقسیم کرد.
انواع توزیع اصلی لینوکس
توزیعهای اصلی لینوکس شامل کرنل، یک یا چند محیط دسکتاپ گرافیکی و برنامههایی که از قبل برای کرنل کامپایل شده است. تعدادی از محبوبترین توزیعهای اصلی لینوکس در جدول1 نشان داده شده است. اغلب کاربران مبتدی هنگام نصب یکی از توزیعهای اصلی لینوکس با مشکل روبرو میشوند. در این توزیعها برای پوشش تمامی نیازهای ممکن کاربر باید بسیاری از نرمافزارهای از قبل نصب شوند (به عنوان مثال میتواند شامل سرورهای پیشرفته پایگاه داده تا بازیهای رایج باشد). اگرچه وجود گزینههای زیادی در یک توزیع لینوکس مناسب است اما این میتواند کابوسی برای کاربران آماتور باشد.
توزیعهای اصلی لینوکس در طی مراحل نصب سوالاتی را از کاربر میپرسد تا مشخص کند که چه برنامههایی به طور پیشفرض نصب و چه سختافزارهایی با چه تنظیماتی به سیستم وصل شود. به همین دلیل اغلب کاربران مبتدی این نوع سوالات را گیج کننده میدانند. در نتیجه اغلب کاربران یا برنامههای زیادی را در سیستم نصب و یا ابزارهای مورد نظر خود را نصب نمیکنند. خوشبختانه برای این نوع از کاربران مبتدی روش سادهتری برای نصب لینوکس وجود دارد.
توزیعهای اصلی هم شامل کرنل، محیط گرافیکی و برنامههایی است که از قبل برای کرنل کامپایل شده.
توزیعهای اصلی |
توضیحات |
Slackware | یکی از توزیعهای اصلی لینوکس است که به لینوکس geeks معروف میباشد. همچنین یکی از قدیمیترین توزیعهای لینوکس است که هنوز هم پشتیبانی میشود. |
Red Hat | توزیع Red Hat، اولین توزیعی است که به طور گستردهای گسترش یافته بود. این توزیع فرآیندهایی مانند نصب، بهروزرسانی و غیره را ساده کرده بود. اما با گذشت زمان این توزیع به سه توزیع مجزا و مستقل (Fedora، Red Hat Enterprise و CentOS) تقسیم شد. |
Gentoo | یک توزیع مناسب برای کاربران پیشرفته لینوکس بوده که تنها حاوی سورس کد لینوکس است. |
openSUSE | یک توزیع لینوکس پیشرفته است که برای محیطهای دسکتاپ و سرور مناسب است. این توزیع از RPM، YaST و Zypper به عنوان مدیریت پکیج استفاده میکند. همچنین به عنوان یکی از کاربرپسندترین توزیعهای لینوکس دسکتاپ قبل از اوبونتو در نظر گرفته میشده است. |
Debian | این توزیع با سرعت بسیار کمتری نسبت به سایر توزیعهای لینوکسی منتشر میشود اما نسبتاً پایدارتر است. همچنین در این توزیع و اکثر توزیعهای مشتق شده (از آن) از DPKG به عنوان مدیریت پکیج استفاده میشود. |
نکته) توزیع Debian به پایداری شهرت داشته و همچنین بیش از130 توزیع فعال لینوکس مبتنی بر Debian وجود دارد.
نکته) سه توزیع (Fedora، Red Hat Enterprise و CentOS) به همراه چندین توزیع دیگر را میتوان به عنوان خانواده Red Hat در نظر گرفت.
در توزیعهای اصلی کاربر بیشتر با سورس کد در ارتباط است و باید ابزارها را به منظور اجرا کامپایل کند اما در توزیع های تخصصی ابزارها از قبل کامپایل شده است. |
انواع توزیع تخصصی لینوکس
گروههای جدیدی از توزیعهای لینوکس ایجاد شدهاند که معمولاً براساس یکی از توزیعهای اصلی هستند. اما این نوع توزیعها تنها شامل زیرمجموعهای از برنامهها هستند که برای یک حوزه خاص کاربرد دارند. توزیعهای تخصصی لینوکس علاوه بر ارائه نرمافزارهای تخصصی (مانند فقط نرمافزارهای office برای کاربران تجاری) میتوانند در شناسایی و تنظیمات خودکار دستگاههای سختافزاری به کاربران آماتور کمک کنند. تعدادی از توزیعهای تخصصی لینوکس در جدول4 نشان داده شده است.
نکته) بسیاری از توزیعهای تخصصی لینوکس مبتنی بر توزیع لینوکس Debian هستند.
توزیعهای تخصصی |
توضیحات |
CentOS | یک توزیعی است که از سورس کدهای لینوکس RedHat Enterprise(RHEL) (این توزیع یک محصول تجاری است) ایجاد شده و این توزیع یک راه عالی برای شبیهسازی تجربه کار با توزیع RHEL بدون پرداخت هزینه است. |
Ubuntu | یک توزیعی است که در ابتدا برای استفاده در مدارس و خانگی در نظر گرفته شده بود اما اکنون به عنوان سرور هم نیز استفاده میشود. این توزیع از مدیریت پکیجهای APT و DKPG استفاده میکند. همچنین یکی از محبوبترین توزیعهای لینوکس است که هر ۶ ماه یکبار منتشر و نسخههای LTS آن در طی چندین سال پشتیبانی میشود. |
MX Linux | یک توزیع مناسب برای استفاده خانگی است. |
Linux Mint | هدف اصلی این توزیع نقطه شروعی برای کاربران تازه وارد و مبتدی ویندوز و macOS است که بتوانند از لینوکس استفاده کنند. همچنین یک توزیع مشتق شده از Ubunto است که بیشتر مناسب برای استفاده در دسکتاپ است (نیاز به حافظه کمتری نسبت به اوبونتو دارد). همچنین نسخهای از لینوکس Mint وجود دارد که مشتق شده از توزیع Debian است که Linux Mint Debian Edition(LMDE) نام دارد. |
Puppy Linux | یک توزیع کوچک است که به خوبی روی کامپیوترهای قدیمی اجرا میشود. |
نکته) توزیع ubuntu مبتنی بر Debian بوده و با حمایت شرکت Canonical توانست ویژگیهایی بیشتری (به عنوان مثال نصب گرافیکی ساده برنامهها) را نسبت به Debian اضافه کند. همچنین یک مبتکر در ایجاد راههای جدید برای اجرای لینوکس بود.